قال الله الحکیم فی کتابه : «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكافِرِينَ» (1)
اُوصیکُم عِبادَالله وَنَفسی بِتَقَوَیَ الله
السلام علیک یا صاحب الزمان(عج)، یا اباصالح، یا بقیة الله ادرکنا واغثنا
خشنودی مولایمان صاحب الزمان(عج) ، سلامتی رهبر عزیز و بزرگوارمان، شادی روح امام راحل عظیم الشأن، شادی ارواح طیبه شهدا ،شهدای والا مقام شهرستان ،دو شهید گمنام گرانقدر مهمان امروز نماز جمعه ، شهدای والامقامی که بستگانشان امروز در نماز جمعه حضور دارند یا حضور پیدا می کنند ، شادی ارواح مطهر دو شهید گمنام شهرستان ، شادی ارواح شهدای مدافع حریم اهل بیت ، سلامتی همه خدمتگزاران به نظام اسلامی ،سلامتی خودتان وخانواده وفرزندانتان اجماعاً صلوات.
امیدوارم خداوند متعال ، این حضور مؤمنانه ، این نمازجمعه ، این خطبه، این نشستن و سکوت را از همه ما قبول بگرداند ، ذخیره ای ارزشمند برای دنیا و آخرت، مخصوصاً برای اولین لحظه ورود ما به عالم قبر و قیامت قرار بگیرد ، باز هم صلوات بر محمد وآل محمد(ص).
اولاً از حضور مؤمنانه همه شما برادران و خواهران مکرمه در نماز جمعه این هفته تقدیر وتشکر می کنم. از مسئولین محترم ،ستاد برگزاری نماز جمعه ،سروران معظم روحانی، از هیأت امنای مسجد جامع ،قاری محترم، مجری محترم وعزیزانمان در نیروی انتظامی و سپاه و بسیج که زحمت می کشند و سخنران قبل خطبه ها، ریاست محترم آموزش و پرورش جناب آقای کاظمی به مناسبت آغاز سال تحصیلی ، نیز صمیمانه تقدیر و تشکر می کنم. ان شاءالله خدای متعال خیر و برکت را در کشور ما و در استان و شهرستان ما نازل بفرماید، بازهم صلوات بر محمد و آل محمد(ص).
اهمیت بزرگداشت عید غدیر :
ما در آستانه عیدالله اکبر ، عید آل محمد (ص)، عید غدیر خم قرار داریم. فاصله بین عید قربان و عید غدیر دهه امامت و ولایت نامیده شده است. در این خطبه درباره عید غدیر و اهمیت عید الله اکبر مطالبی را خدمتتان عرض می کنم. ان شاءالله به اذن خدای تبارک و تعالی بنا داریم روز عید غدیر بخشی از دِین خودمان را و عشق و علاقه خودمان را به امیرالمؤمنین(ع) و اهل بیت و امام زمان(عج) ابراز کنیم و روز عید غدیر مراسم جشنی را در مسجد جامع با حضور سادات شهرستان و شما مؤمنین برگزار کنیم و اگر خدای متعال توفیق عنایت کردند، ناهاری را هم تدارک ببینیم و همه ، مهمان سفره مولایمان امیرالمومنین(ع) بشویم. در اینجا از همه شعرایی که در مدح مولا امیرالمومنین(ع) شعر سروده اند و یا هنرمندان شهرستان که اثر هنری در این رابطه دارند و یا مقاله ای زیبا در وصف مولا داشته باشند ،دعوت می کنیم تا در جشن عید غدیر آن را ارائه دهند. بهر حال مجلس امیرالمومنین علی را روشن و گرم بگیریم و باشکوه برگزار کنیم و سادات بزرگوار نیز تشریف بیاورند ومردم را تکریم کنند و مردم بزرگوار هم دست سادات و ذریه امیرالمومنین را ببوسند و احترام کنندتا فرزندان ما از کودکی به عید غدیر اهمیت بدهند. عید غدیر عید بزرگترین و مهمترین عید ما شیعیان است.شروع همه کارهای بزرگ ما باید از غدیر باشد، مراسم جشن عروسی وافتتاح پروژه ها باید در غدیر باشد و همه چیز از غدیر نشأت بگیرد . متاسفانه ما در مورد غدیر بسیار غفلت کرده ایم، زمانی دانشجویان را به عنوان عمره به حج می رفتند ، وهابیون کتابهای زیادی را در رد و انحراف غدیر به صورت رایگان و در جلدهای زیبا در اختیار آنها قرار می دادند. ما نیز که در مورد غدیر خوب کار نکرده بودیم و عید غدیر را محکم و باشکوه برگزار نمی کردیم و فرزندان ما اطلاعات کافی نمی دادیم ، متاسفانه جوان ما به دلیل نا آگاهی و با خواندن این کتابها متزلزل و دچار شک و تردید می شدند.
ولی اگر ما در مسئله غدیر کار کنیم و اهمیت آن را برای جوانانمان بازگو کنیم، آنها به اندک شبه ای متزلزل نمی شوند. خدا می داند که خطبه غدیریه رسول خدا یک گنج است. گنجی مهجور و پنهان! خطبه غدیر میراث ما شیعیان است ولی متاسفانه مهجور و متروک است. ما باید در مجالسمان این خطبه را به سمع مردم برسانیم. در همین ابتدای سخن من از هیات امنا مساجد و از روحانیون بزرگواری که در مساجد و تکایا نماز جماعت را اقامه می کنند،می خواهم در بحث غدیر ویژه سرمایه گذاری کنند چون تمام هم و غم منافقین و دشمنان غدیر از روز اول این بوده است که اولا غدیر پا نگیرد و امامت امیرالمومنین زمین بماندواگر به این هدف نرسیدند، کاری کنندکه غدیر فراموش شود.حال وظیفه ما این است که این اجازه را ندهیم و نگذاریم غدیر فراموش شود.
«غدير» بزرگترين عيد اسلامى :
پیامبر خدا (ص) پس از آنکه علیّ بن ابی طالب(ع) را در روز غدیر به جانشینی خود تعیین کردند، در همان روز این عید را اعلام نمودند و مراسم آن را به پا داشتند و در خیمه اش نشستند و با کمال خوشحالی و سرور از تبریک گویندگان استقبال کردند و به آنها فرمودند: «به من تبریک بگویید... به من تبریک بگویید؛ زیرا خداوند مرا به نبوّت و اهل بیتم را به امامت اختصاص داده است.»(2)
ما در تاریخ پیامبر(ص) و شادی های آن، روزی را نمی یابیم که پیامبر گفته باشد: «به من تبریک بگویید»، حتّی روز ازدواجش و روز هجرتش از مکّه به مدینه و رهایی از چنگال مشرکان و روز فتح مکّه و پیروزی مسلمانان؛ ولی روز غدیر مکرّر می فرمودند: «به من تبریک بگویید»؛ زیرا پیامبر(ص) عظمت این روز را به خوبی درک می کرد و از شرافت این خاطره و برتری داشتن این عید بر سایر اعیاد آگاه بود.
امام حسن(ع) و امام حسین(ع) نیز بعد از حضرت علی(ع)، روز غدیر را زنده نگاه می داشتند و هر سال، آن روز را به عنوان عید تلقّی می کردند. آنان با کمال مسرّت و شادی، برای قبول تهنیّت و تبریک شاد باش جلوس می نمودند، به وسیله نماز و روزه و دعا به خدا تقرّب می جستند و در نیکویی و احسان و اطعام تأکید می نمودند تا شکر نعمت خدا را در چنین روزی که امیرالمؤمنین(ع)، به خلافت و امامت منصوب شده، به جای آورده باشند. آنها در این روز صله رحم می کردند و خانواده خویش را در وسعت ارزاق قرار می دادند و به ملاقات برادران می رفتند و شیعیان خود را نیز به تمام این کارها دعوت می نمودند.(3)
پس شایسته است ما نیز به پاس قدردانی از این نعمت عظیم الهی و عرض ادب به ساحت مقدس امیرالمؤمنین علی علیه السلام، عید سعید غدیر را در خانواده و اجتماع باشکوه فراوان برگزار نماییم و از برکات معنوی این روز عزیز بهره مند شویم.
ارزش و فضیلت انفاق روز عید غدیر :
در حدیث شریف از حضرت رضا(ع) روایت شده است که فرمودند: «اگر یک درهم را در این روز به برادران مؤمن بدهی برابر است با هزار درهم که در اوقات دیگر بدهی » و در حدیث دیگر وارد شده است: «که برابر است با صدهزار درهم در غیر این روز.» بزرگداشت غدیر ،حفظ رهاورد رسول خدا (ص)، حفظ قران و حفظ زحمات رسول خدا (ص) است. غدیر اتمام و تکمیل دین خداست یعنی امامت و ولایت امیرالمومنین(ع) اتمام نعمت ، اکمال دین و مسئله اسلام ناب بود. شما هم اگر می خواهید به فرزندانتان عیدی بدهید و یا لباس نو برای آنها بخرید ، بهترین زمانش عید غدیر است وبه فرزندان خود بگویید: امروز عید ولایت امیرالمومنین و عید غدیر است. امام رضا(ع) فرمود: عید غدیر روز تبریک و تهنیت است. هر یک به دیگری تبریک بگوید، هر وقت مؤمنی برادرش را ملاقات کرد، چنین بگوید: الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي جَعَلَنَا مِنَ الْمُتَمَسِّكِينَ بِوِلاَيَةِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْأَئِمَّةِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ » حمد و ستایش خدایی را که به ما توفیق چنگ زدن به ولایت امیرمؤمنان و پیشوایان عطا کرد. آری عید غدیر روز لبخند زدن به چهره مردم با ایمان است... (4)
بنابراین سعی داریم تا به اذن خدای تبارک وتعالی وبا کمک شما مردم شریف جشن عید غدیر را با شکوه برگزار کنیم.کسانی که می خواهند برای برگزاری این جشن کمک کنند،یا اگر عقیقه ای برای سلامتی فرزندانشان دارند ،می خواهند به این مراسم اهدا کنند، می توانند آن را به دفتر امام جمعه تحویل بدهند. بهترین مکان برای خیرات و برکات ،روز عید غدیر است. بنده هیچ وقت برای تامین هزینه های جشن غدیر کسی را مجبور به کمک نکرده ام، با عنایت امیرالمومنین (ع) همیشه مسائل خود به خود حل می شوند،ما حتی در نمازجمعه هم برای جشن غدیر پولی جمع نمی کینم، هرکس که دوست داشته باشد تا عشق و علاقه و محبتش را نسبت به امیرالمومنین ابراز کند،می تواند کمکهای خودش را به دفتر امام جمعه بیاورد،هیچ بودجه دولتی هم درکار نیست و هرچه هست از عشق و علاقه دوستداران مولایمان علی(ع) است.ان شاءالله و به خواست خدا این جشن به بهترین وجه برگزار شود.ان شاءالله از ساعت نه و نیم صبح روز عید غدیر جشن خودمان را در مسجد جامع آغاز می کنیم و بعد از آن اقامه نماز جماعت ظهر را خواهیم داشت و بعد به اذن خدا برنامه ناهار را خواهیم داشت. بعد از این مقدمه در این خطبه قصد دارم تا سابقه عید غدیر را خدمت شما عرض کنم.
رویدادهای هم زمان با عید غدیر:
از روایات، برمی آید که در روز عید غدیر این رویدادهای سرنوشت ساز در تاریخ انبیا رخ داده است:
1. خداوند توبه حضرت آدم را پذیرفت. ( پس معلوم می شود عید غدیر روزی است که در آن گناهان بخشیده می شود وتوبه مورد پذیرش خدای متعال قرار می گیرد ، همانگونه که توبه حضرت آدم پذیرفته شد.)
2. خداوند حضرت ابراهیم را از آتش نجات داد.
3. حضرت سلیمان از مردم بر جانشینی آصف بن برخیا گواه گرفت.
4. حضرت موسی(ع) بر ساحران پیروز شد و حضرت موسی در این روز و در حضور امت خود یوشع بن نون را وصی خود گردانید.
5. حضرت موسی(ع) هارون را وصی خویش کرد.
6. حضرت عیسی(ع) اعلان کرد که شمعون وصی من است.
7. کشتی حضرت نوح(ع) بر کوه جودی (آرارات) قرار گرفت. (5)
8. پیامبرخدا (ص) نیز ۱۸ ذی الحجه را برای بستن عقد اخوت بین مسلمانان انتخاب کردند. عقد اخوت جهت برادری و وحدت بین مسلمان خوانده شد تا دشمن نتواند بین آنها تفرقه ایجاد کند.(6)
همچنین در این روز پیامبر خدا(ص) ،امام علی(ع) ویازده فرزندش رابه عنوان وصی ، وارث و جانشین بعد از خود انتخاب کردند و تکلیف جامعه اسلامی را تا قیام قیامت مشخص کردند .
حجه الوداع آخرین حج رسول خدا(ص) :
همانطور که در خطبه های گذشته خدمت شما عرض می کردم : در سال دهم بر پیامبرخدا(ص)وحی نازل شد که یا رسول الله زمان رفتن شما از این دنیا، نزدیک شده است و دو مطلب دیگر باقی مانده است : یکی برگزاری حج و تبیین حج تمتع و مطلب دوم تعیین هندسه نظام دینی تا قیام قیامت با انتخاب رهبر الهی از طرف خداوند. بنابراین پیامبر اعظم بنا بر امر الهی، تصمیم به زیارت خانه خدا و بجاآوردن حج نمودند؛ لذا مردم را از این امر مطلع کردند(7) و حتی برای آگاه نمودن اهالی مناطق مختلف، قاصدانی را به آن شهرهای دیگر فرستادندو اعلام نمودند، این پیام را به مردم برسانید که این آخرین حج رسول خداست و این سفر دارای اهمیت فراوانی است. هر کس که توانایی و استطاعت آن را دارد، بر او لازم است که پیامبر اکرم (ص) را در این سفر همراهی نماید. جمعیت زیادی در مدینه جهت همراهی با رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) و بجای آوردن اعمال حج، گرد آمدند.تعداد جمعیتی که به همراه حضرت از مدینه خارج شده بودند را بین 70000 تا 120000 (و حتی برخی بیشتر از 120000) نقل نموده‌اند.(8) اما افراد زیاد دیگری به غیر از این عده، نظیر اشخاصی که در مکه مقیم بودند و یا اشخاصی که از شهرهای دیگر خود به مکه آمده و در آنجا به حضرت ملحق شدند و به همراه پیامبر و با اقتدای به ایشان مناسک حج را در این سفر بجای آورده و رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) را همراهی نمودند. امام علی، پیش از تصمیم پیامبر برای بجای آوردن مناسک حج، از طرف ایشان برای تبلیغ اسلام و نشر معارف الهی به یمن فرستاده شده بودند؛ اما هنگامی که از تصمیم پیامبر برای سفر حج و لزوم همراهی سایر مسلمین با آن حضرت در این سفر، آگاه گشتند، به همراه عده‌ای از یمن به سمت مکه حرکت نمودند و در آنجا پیش از آغاز مناسک، به رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) ملحق شدند.(9) این حجی که امسال برگزار شد وآل سعود لعنت الله علیه حاجیان ما را از آن محروم کردند، از برکت رسول خداست و پیامبر خدا(ص) در این سفر بود که حج را بنیانگذاری کردند و حجه الاسلام را که از عمره تمتع و حج تمتع تشکیل شده بود را به طور کامل و عملی به مسلمانان آموزش دادند و فرمودند « و خذوا عنّي مناسككم» مناسك خود را از من فرا گيريد(10). پیامبر گرامی اسلام(ص) بنیانگذار حج تمتع و حجه الاسلام بودند.
اعلام امامت و ولايت امير المومنين (ع) در غدير :
موضوع دوم که به مراتب اهمیت بالاتری داشت، بحث امامت و ولایت امیرالمومنین بود که اتمام نعمت ، کمال دین و مسئله اسلام ناب بود و باید مطرح می شد. پیامبر(ص) بارها در حجه الوداع و در عرفات، مشعر و منا مسئله امامت و ولایت امیرالمومنین را مطرح کردند. در مسجد خیف که مسجدی در منا است،جبرئیل بر پیامبر نازل شد و فرمود: « يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما انزل الیک» وپیامبر خطبه مفصلی را خواندند و ولایت امیرالمومنین را اعلام کردند(11). منتهی پیامبر منتظر بودند تا شرایطی مهیا شود تا این مسئله را کامل بر مردم بیان کنند، در مکه چنین شرایطی نبود ،زیرا همه زائران مشغول اعمال حج بودند و فرصت بیان و پرداختن به مسئله ای این چنین مهم، فراهم نبود. باید در مکانی این امر واقع می شد که زائران اعمال حج را تمام کرده باشند و با فراغ بال آماده پذیرش مسئله امامت و ولایت علی (ع) می شدند. به فرمان پیامبرخدا(ص) ، مسلمانان اعمال پس از منا را به سرعت انجام دادند وبلافاصله به سمت مدینه حرکت کردند تا در بین راه در محلی به نام غدیر خم توقف و اجتماع کنند که پیامبر قصد دارند تا مطلب مهمی را به سمع و نظر آنها برسانند.
معرفی مکان غدیر خم:
غدیر در 3 - 4 کیلومتری جُحفه واقع شده و جحفه در 64 کیلومتری مکه قرار داردکه یکی از میقاتهای پنجگانه می‌باشد. در جحفه راه اهالی مصر، مدینه، عراق و شام از یکدیگر جدا می‌شود.(12)غدیر خم به علت وجود آبگیرها و چندین درخت کهنسال، محل توقف و استراحت کاروانیان واقع می‌شد اما دارای گرمایی طاقت فرسا و شدید بود.(13) شدت گرما در وادی غدیر به حدی بود که اشخاص، گوشه‌ای از ردا و لباس خویش را برای در امان بودن از شدت تابش آفتاب، بر سر می‌افکندند و مقداری از آنرا برای کاستن از شدت گرمای شنها و سنگها، در زیر پای خویش قرار داده بودند (14) .اینکه در این شرایط پیامبر خدا امر به توقف داده است، خود مؤید این است که پیامبر قصد دارد مسئله بسیار مهمی را را به مردم بگویند. (بعدها در این محل مسجدی به نام مسجد غدیر بنا شد که امروزوهابیون آن را نابود کردند ولی محل آن مشخص است). غدیر خم به علت وجود مقداری آب و چندین درخت کهنسال، محل توقف و استراحت کاروانیان واقع می‌شد.
توطئه هاي منافقين در غدير :
منافقین که می دانستند پیامبر(ص) چه قصدی دارد ، تصمیم گرفتند تا عبور دادن مردم از غدیر، طوری عمل کنند که پیامبر(ص) موفق به سخنرانی نشود. هنگامی پیامبر به غدیر رسیدند، پیشتازان کاروان و افرادی که جلوتر حرکت می‌نمودند، حوالی جحفه رسیده بودند. رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) ، دستور توقف کاروانیان را صادر نمودند و امر فرمودند تا آنانی که پیشاپیش حرکت می‌نمودند، به محل غدیر بازگردند و افرادی که در پس قافله، عقب مانده بودند، سریعتر به کاروان در این وادی، ملحق شوند.(15)و این توطئه منافقین شکست خورد.
پیامبر (ص) به چند تن از صحابه دستور دادند تا فضای زیر چند درخت کهنسال را که در آن محل قرار داشتند را آماده نمایند؛ خارها را از زمین برکنند و سنگهای ناهموار موجود در زیر آن درختان را جمع‌آوری نمایند. در این هنگام، زمان به جای آوردن نماز ظهر فرارسید و رسول اکرم (ص) نماز ظهر را به همراه جمعیت کثیر حاضر، ادا نمودند. هنگامی که حضرت از نماز فارغ گشت، از جهاز شتران، در همان محلی که به فرمان رسول خدا توسط صحابه آماده شده بود، منبری ساختند و وجود مقدس پیامبر اکرم (ص) بر فراز آن در آمدند و شروع به ایراد خطبه، با صدایی بلند و رسا نمودند؛ در حالی‌که جمعیت فراوان همراه پیامبر، بر گرداگرد حضرت جمع گشته بودند و به سخنان نبی‌اکرم (ص) گوش فرا می‌دادند و برخی از افراد نیز برای آنکه همگان از کلام رسول خدا (ص) مطلع گردند، سخنان آن حضرت را با صدایی بلند برای افرادی که دورتر قرار داشتند، تکرار می‌نمودند. منافقین باز توطئه ای چیدند وبرای اینکه پیامبر(ص) موفق به خواندن خطبه نشود تصمیم گرفتند تا در صفوف اول بنشینند و هنگامی که پیامبر شروع به صحبت کردند، بلند شوند و با رفتن خود هم نظم جلسه را بهم بزنند و باعث از هم پاشیدن جمعیت بشوند، که این توطئه آنها هم به اذن خدا و عکس العمل به موقع پیامبر (ص) شکست خورد.
فرمان الهی برای ابلاغ مطلبی مهم:
رسول خدا (ص) بعد از حمد و ثنای پروردگار چنین خطبه خود را ایراد نمودند: « وَأُقِرُّلَهُ عَلی نَفْسی بِالْعُبُودِیَّةِ وَ أَشْهَدُ لَهُ بِالرُّبُوبِیَّةِ » و اکنون به عبودیت خویش و پروردگاری او گواهی می دهم. « وَأُؤَدّی ما أَوْحی بِهِ إِلَی حَذَراً مِنْ أَنْ لا أَفْعَلَ فَتَحِلَّ بی مِنْهُ قارِعَةٌ » و وظیفه خود را در آن چه وحی شده انجام می دهم . مباد که از سوی او عذابی فرود آید «لایَدْفَعُها عَنّی أَحَدٌ» که کسی یاری دورساختن آن از من نباشد. « وَإِنْ عَظُمَتْ حیلَتُهُ وَصَفَتْ خُلَّتُهُ » هر چند توانش بسیار و دوستی اش (با من) خالص باشد. « - لاإِلاهَ إِلاَّهُوَ - » معبودی جز او نیست - «لاَِنَّهُ قَدْأَعْلَمَنی» چرا که اعلام فرموده « أَنِّی إِنْ لَمْ أُبَلِّغْ ما أَنْزَلَ إِلَی (فی حَقِّ عَلِی) » که اگر آن چه (درباره ی علی) نازل کرده به مردم نرسانم، «فَما بَلَّغْتُ رِسالَتَهُ» وظیفه رسالتش را انجام نداده ام؛ « وَقَدْ ضَمِنَ لی تَبارَکَ وَتَعالَی الْعِصْمَةَ (مِنَ النّاسِ)» و خداوند تبارک و تعالی امنیت از (آزار) مردم را برایم تضمین کرده « وَ هُوَالله الْکافِی الْکَریمُ» و البته که او بسنده و بخشنده است.«فَأَوْحی إِلَی» پس آنگاه خداوند چنین وحی ام فرستاد: « (بِسْمِ الله الرَّحْمانِ الرَّحیمِ،»به نام خداوند بخشنده مهربان « یا أَیُهَاالرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ - فی عَلِی یَعْنی فِی الْخِلاَفَةِ لِعَلِی بْنِ أَبی طالِبٍ » ای فرستادی ما! آن چه از سوی پروردگارت درباری علی و خلافت او بر تو فرود آمده بر مردم ابلاغ کن « وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ» وگرنه رسالت خداوندی را به انجام نرسانده ای؛ «وَالله یَعْصِمُکَ مِنَ النّاسِ» و او تو را از آسیب مردمان نگاه می دارد. (16)
وحی برای اعلام جانشینی حضرت امیر(ع) :
«مَعاشِرَالنّاسِ» ای مردمان! « ما قَصَّرْتُ فی تَبْلیغِ ما أَنْزَلَ الله تَعالی إِلَی» آنچه بر من فرود آمده، در تبلیغ آن کوتاهی نکرده ام « وَ أَنَا أُبَیِّنُ لَکُمْ سَبَبَ هذِهِ الْآیَةِ » و حال برایتان سبب نزول آیه را بیان می کنم: « إِنَّ جَبْرئیلَ هَبَطَ إِلَی مِراراً ثَلاثاً» همانا جبرئیل سه مرتبه بر من فرود آمد « یَأْمُرُنی عَنِ السَّلامِ رَبّی - وَ هُوالسَّلامُ - » از سوی سلام، پروردگارم (که تنها او سلام است) فرمانی آورد « أَنْ أَقُومَ فی هذَا الْمَشْهَدِ فَأُعْلِمَ کُلَّ أَبْیَضَ وَأَسْوَدَ» که در این مکان به پا خیزم و به هر سفید و سیاهی اعلام کنم که « أَنَّ عَلِی بْنَ أَبی طالِبٍ أَخی وَ وَصِیّی وَ خَلیفَتی (عَلی أُمَّتی) وَالْإِمامُ مِنْ بَعْدی» علی بن ابی طالب برادر، وصی و جانشین من در میان امّت و امام پس از من بوده. « الَّذی مَحَلُّهُ مِنّی مَحَلُّ هارُونَ مِنْ مُوسی» جایگاه او نسبت به من به سان هارون نسبت به موسی است « إِلاَّ أَنَّهُ لانَبِی بَعْدی »« وَهُوَ وَلِیُّکُمْ بَعْدَالله وَ رَسُولِهِ »او (علی)، صاحب اختیارتان پس از خدا و رسول است؛(16)
فضایل و مناقب حضرت علی (ع) از زبان رسول خدا(ص):
در این فراز رسول خدا(ص) به آیاتی از قرآن که در وصف فضایل و مناقب حضرت علی(ع) نازل شده است، استشهاد می کنند. اولین آیه در مهربانی علی (ع) : « وَقَدْ أَنْزَلَ الله تَبارَکَ وَ تَعالی عَلَی بِذالِکَ آیَةً مِنْ کِتابِهِ (هِی)»و پروردگارم آیه ای بر من نازل فرموده که: « إِنَّما وَلِیُّکُمُ الله وَ رَسُولُهُ وَالَّذینَ آمَنُواالَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ وَیُؤْتونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ» همانا ولی، صاحب اختیار و سرپرست شما، خدا و پیامبر او و ایمانیانی هستند که نماز به پا می دارند و در حال رکوع زکات می پردازند.« وَ عَلِی بْنُ أَبی طالِبٍ الَّذی أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَی الزَّکاةَ وَهُوَ راکِعٌ یُریدُالله عَزَّوَجَلَّ فی کُلِّ حالٍ» هر آینه علی بن ابی طالب نماز به پا داشته و در رکوع زکات پرداخته و پیوسته خداخواه است. «وَسَأَلْتُ جَبْرَئیلَ أَنْ یَسْتَعْفِی لِی (السَّلامَ) عَنْ تَبْلیغِ ذالِکَ إِلیْکُمْ » و من از جبرئیل درخواستم که از خداوند سلام اجازه کند و مرا از این مأموریت معاف فرماید.( البته این سخن پیامبر از روی ترس جان نبود. پیامبر(ص) از شجاع ترین انسانها بودند. امیرالمومنین با آن همه شجاعت ، هنگامی که شرایط خیلی سخت می شد به پیامبر پناه می آورد،پس ترس پیامبر از جان خودش نبوده است. از کثرت منافقین و اینکه ممکن بود به کفر برگردند و ولایت علی را نپذیرند، واهمه داشتند). «- أَیُّهَاالنّاسُ - لِعِلْمی بِقِلَّةِ الْمُتَّقینَ وَکَثْرَةِ الْمُنافِقینَ وَإِدغالِ اللّائمینَ وَ حِیَلِ الْمُسْتَهْزِئینَ بِالْإِسْلامِ» زیرا کمی پرهیزگاران و فزونی منافقان و دسیسی ملامت گران و مکر مسخره کنندگان اسلام را می دانم؛ «وَکَثْرَةِ أَذاهُمْ لی غَیْرَ مَرَّةٍ حَتّی سَمَّونی أُذُناً وَ زَعَمُوا أَنِّی کَذالِکَ لِکَثْرَةِ مُلازَمَتِهِ إِیّی وَ إِقْبالی عَلَیْهِ (وَ هَواهُ وَ قَبُولِهِ مِنِّی)»و نیز از آن روی که منافقان بارها مرا آزار رسانیده تا بدانجا که مرا اُذُن ( سخن شنو و زودباور )نامیده اند، به خاطر همراهی افزون علی با من و رویکرد من به او و تمایل و پذیرش او از من. ای مردم بدانید که خداوند علی را برایتان صاحب اختیار و امام قرار داده، « فَرَضَ طاعَتَهُ عَلَی الْمُهاجِرینَ وَالْأَنْصارِ وَ عَلَی التّابِعینَ لَهُمْ بِإِحْسانٍ » پیروی او را بر مهاجران و انصار و آنان که به نیکی از ایشان پیروی می کنند « وَ عَلَی الْبادی وَالْحاضِرِ » و بر صحرانشینان و شهروندان « وَ عَلَی الْعَجَمِی وَالْعَرَبی» و بر عجم و عرب « وَالْحُرِّ وَالْمَمْلوکِ » و آزاد و برده «وَالصَّغیرِ وَالْکَبیرِ » و بر کوچک و بزرگ « وَ عَلَی الْأَبْیَضِ وَالأَسْوَدِ » و سفید و سیاه « وَ عَلی کُلِّ مُوَحِّدٍ »و بر هر یکتاپرست لازم شمرده است.«ماضٍ حُکْمُهُ، جازٍ قَوْلُهُ، نافِذٌ أَمْرُهُ»(هشدار که) اجرای فرمان و گفتار او لازم و امرش نافذ است.(16)
اعلان ولایت و امامت امیرالمومنین علی (ع):
حضرت (ص) بعد از بیان مناقب و فضایل امیرالمومنین ، دست امیرالمومنین را بالا می برند تا حدی که کف پای امیرالمومنین در برابر زانوی رسول خدا قرار می گیرد و سفیدی زیر بغل ایشان پیدا می شود تا اعلام کنند مراد از علی در سخنان من ، این علی است که من دست او را بالا گرفته ام و رسماً امامت و ولایت امیرالمؤمنین را اعلام می کنند و می فرمایند: « مَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَهذا عَلِی مَوْلاهُ» هر آن که من سرپرست اویم، این علی سرپرست اوست. «وَ هُوَ عَلِی بْنُ أَبی طالِبٍ أَخی وَ وَصِیّی، وَ مُوالاتُهُ مِنَ الله عَزَّوَجَلَّ أَنْزَلَها عَلَی» و او علی بن ابی طالب است؛ برادر و وصی من که سرپرستی و ولایت او حکمی است از سوی خدا که بر من فرستاده شده است.وچنین دعا می کنند : « بِأَمْرِکَ یارَبِّ أَقولُ » پروردگارا! اکنون به فرمان تو چنین می گویم : « اَلَّلهُمَّ والِ مَنْ والاهُ » خداوندا! دوستداران او را دوست دار. «وَعادِ مَنْ عاداهُ » و دشمنان او را دشمن دار. «وَانْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ » پشتیبانان او را پشتیبانی کن. یارانش را یاری نما. «وَاخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ» خودداری کنندگان از یاری اش را به خود رها کن. « وَالْعَنْ مَنْ أَنْکَرَهُ »» ناباورانش را از مهرت بران «وَاغْضِبْ عَلی مَنْ جَحَدَ حَقَّهُ »و بر آنان خشم خود را فرود آور.(16)
"امیرالمومنین" لقب خاص امام علی (ع) است :
پیامبر خدا(ص) و همراهان او سه روز در غدیر ماندند وجشن گرفتند وپیامبر(ص) به همگان دستور دادند تا با امیرالمومنین(ع) بیعت کنند وبگویید: السلام علیک یا امیرالمومنین(ع).اميرالمومنين در لغت به معناي "سرور مومنین" است و حضرت رسول(ص)، اين لقب را مختص به امام علي(ع) کرد و به ويژه در روز غدير فرمودند که با این نام به حضرت علي(ع) تبریک بگویند.تاکید حضرت رسول(ع) بر ديگران براي استفاده از اين واژه در خطاب قرار دادن علي(ع)، با هدف تثبيت امامت و ولايت حضرت علي(ع) بر مومنان و مسلمانان، بود( اما متاسفانه ، از زمان خليفه دوم این لقب (اميرالمومنين) غصب شد) .
بيعت گرفتن رسمي :
بعد از خطبه غدیر، پیامبر(ص) دستور داد تا همه مردم با علی(ع) بیعت کنند و مردم نیز به سوی پیامبر(ص) و امیرمؤمنان(ع) هجوم آوردند و با ایشان به عنوان بیعت دست می دادند و به پیامبر اکرم(ص) و علی(ع) تبریک می گفتند . زنان نیز با حضرت بیعت کردند به این صورت که پیامبر اکرم(ص) دستور دادند تا ظرفی آوردند و پرده ای زدند که نیمی از ظرف آب در یک سوی پرده و نیم دیگر در آن سوی دیگر قرار بگیرد و زنان با قرار دادن دست خود در یک سوی آب، وامیرمؤمنان در سوی دیگر، با آن حضرت بیعت نمایند و می گفتند السلام علیک یا امیرالمومنین(ع)، با اعلام ولایت علی(ع) دین کامل شد.(17)
معجزه غدير، امضاي الهي :
نقل شده است که پس از آنکه رسول خدا(ص) در غدیر خم به امر الهی، ولایت علی(ع) را اعلام فرمود، شخصی به نام حارث فهري آمد و خطاب به پیامبر گفت: به ما از طرف خدا امر کردی که گواهی به یگانگی خدا و رسالت تو بدهیم و نماز و روزه و حج و زکات را امتثال کنیم. همه را از تو پذیرفتیم ولی تو به اینها اکتفا نکردی تا اینکه بازوی پسر عمّت را گرفتی و بلند نمودی و او را بر ما برتری دادی و گفتی: «من کنت مولاه فعلی مولاه.» ایا این امر از طرف توست یا از جانب خداوند؟ رسول خدا(ص) فرمود: قسم به خداوندی که معبودی جز او نیست، این امر از جانب خداوند است. او پس از شنیدن این سخن به سوی شتر خود روان شد درحالی که می گفت: بارخدایا اگر آنچه محمد(ص) می گوید راست و حقّ است بر ما سنگی از آسمان ببار و یا عذابی دردناک به ما برسان! هنوز به شترِ خود نرسیده بود که سنگی از فراز بر سر او آمد و از پشتش خارج شد و او را کُشت و خدای تعالی این ایه را نازل فرمود: «سَأَلَ سائِلٌ بعذابٍ واقعٍ؛ تقاضاکننده ای تقاضای عذابی کرد که واقع شد» (18)
حسّان بن ثابت، شاعر حاضر در صحنه غدیر بود که با اجازه پیامبر ماجرا را به صورت شعر درآورد و در شعرش تعبیر «امام» آورده است و با این شعر مورد تشویق پیامبر قرار گرفت: «فقالَ لَهُ قُمْ یا علی فانّنی رضیتک من بعدی اماماً و هادیاً» پیامبر به او(علی(ع)) گفت: برخیز ای علی! که راضی شدم تو امام و هادی پس از من باشی.(19)
غدیر از اهمیت بالایی برخوردار است و هرچه از اهمیت غدیر بگوییم باز هم کم است وشاید ما نتوانیم حق مطلب را آنگونه که باید ادا کنیم. بنده از سروران عزیز روحانی می خواهم که در سه شب ، مراسم جشنی که در مساجد برپا می کنند، هر شب بخشی از سخنرانی و خطبه غدیریه رسول خدا(ص) را برای مردم بخوانند تا نسل ما با میراث شیعه یعنی خطبه غدیر ، آشنا شود.
خدایا به حق محمد و آل محمد آنچه را گفتیم و شنیدیم محض رضای خودت قرار بده.
السلام علیک یاصاحب الزمان(عج)، یا بقیه الله یا ابا صالح ادرکنا واغثنا؛
در آغاز خطبه دوم خود همه شما برادران و خوهران مکرمه را دعوت می کنم به تقوی الهی وتوجه به اهمیت عید غدیر و متذکر می شوم ،غدیر نعمت بزرگی است که ان شاءالله آن را قدر بدانیم . غدیر در واقع شایسته سالاری است و هدف غدیر عدالت است .
صحیفه ملعونه :
پیامبر خدا(ص) و همراهان او سه روز در غدیر ماندند سپس به مدینه بازگشتند. منافقین (بزرگان از اصحاب رسول خدا (ص)) که در توطئه های قبلی خود شکست خورده بودند، جلسه ى مهم ديگرى را تشكيل دادند که در آن سى و چهار نفر از بزرگان منافقين و همانهايى كه اغلب پس از رحلت حضرت در رأس امور قرار گرفتند، شركت داشتند و درصحیفه ای چنین نوشتند : پیامبر انسان خوبی بود ، از دنیا رفت و دین و دیانت را به ما رساند و لی هیچ کس را به عنوان جانشین بعد از خودش ، معرفی نکرد و امر امت را به خود امت واگذار کرده است وما بزرگان قوم شاهد این ماجرا هستیم و همه آن را امضاء کردند.(20). آنها تمام همت و تلاش خود را گذاشتند تا حادثه غدیر فراموش شود و شد آنچه شد و به قول سلمان فارسی که به آنها به زبان پارسی گفت: کردید و نکردید و ندانید چه کردید. (21)
یعنی آنچه را که پیامبرخدا(ص) گفته بود رها کردید وآن کاری کردید که خواست رسول خدا نبود.
حاکمیت جمهوری اسلامی تلالوئی از غدیر است:
بعد از رحلت رسول خدا(ص) امیرالمومنین را کنار گذاشتند و اولی و بعد دومی و سومی به حکومت رسیدند و منبر رسول خدا که رسانه آن زمان بود را در دست گرفتند. تا به زمان ما رسید؛ آرزوی همه صالحان وائمه این بوده است که حکومت الهی تشکیل شود و جانشین رسول خدا (ص) حاکم باشد. به جز پنج سالی که امیرالمومنین حاکمیت داشت تا زمان جمهوری اسلامی چنین حکومتی تشکیل نشده است. چقدر شیعه خون دل خورد و چقدر بزرگان شیعه را سر بریدند و چقدر ذریه حضرت زهرا را تبعید و شکنجه کرددند وچه قیامهای شیعیان ناکام ماند تا نظام جمهوری اسلامی شکل گرفت و خواست غدیر از برکت امام راحل(ره) در جمهوری اسلامی تحقق پیدا کرد و امروز هم خواست دشمن نابودی جمهوری اسلامی ایران است . تمام شیاطین دست به دست هم داده اند تا جمهوری اسلامی را نابود کنند. می بینید که از هر طرف کشور ما جنگ و آتش است.توطئه های دشمنان از نفاق داخلی و بیرونی، هجمه هایی که از جهت مواد مخدر و انحراف افکار جوانان و کشاندن آنها در مسائل بی دینی و بی غیرتی و فحشا و منکرات ، همه و همه دست به دست هم داده است تا غدیر را یکبار دیگر سرنگون کنند.به لطف امام زمان این درخت نوپای انقلاب در حال تناور شدن است و دشمن در حال شکست . ماباید حمایت کنیم و پشت سر رهبر حرکت کنیم و دولت را یاری کنیم و وحدت و برادری داشته باشیم ودر جهت پیشرفت روز افزون کشورمان قدم برداریم و به فرمایشات مقام معظم رهبری توجه داشته باشید تا توطئه های دشمن روز به روز ذلیل شود وجمهوری اسلامی با سلامت به دست حضرت صاحب الامر برسد. همه هدف غدیر عدالت است. همه ما مدیران و مسئولین باید تلاش کنیم تا عدالت در جامعه برپا شود.
مناسبت های هفته را باختصار مرور می کنیم.
بازگشایی مدارس :
اول مهر، آغاز سال تحصيلى و بازگشايى مدارس را در پیش رو داریم.همه باید با آموزش و پرورش همکاری کنیم ، آموزش و پورش به تنهایی نخواهد توانست فرزندان ما را تربیت کند. نقش پدر و مادر و ارتباط آنها با مدرسه و مسجد نقش بسزایی در تربیت صحیح فرزندان ما دارد.
فرمان رهبر معظم انقلاب برای تقویت توان نظامی کشور :
چهارشنبه 31 شهريور ، آغاز جنگ تحميلى با تهاجم نظامى رژيم بعث عراق به جمهورى اسلامى ايران را در سال 1359 داریم. مقام معظم رهبری صراحتا مسئولان نظامی و دست اندرکاران کشور را موظف به حفظ و پیشبرد توان دفاعی کشور کردند و خاطر نشان ساختند که نباید به یاوه گویی های آمریکایی ها و غربی ها در این زمینه توجهی صورت گیرد. «همه ی دستگاه های جمهوری اسلامی - از وزارت دفاع تا سازمانهای ارتش و سپاه و دیگر دستگاه های مختلف - باید این را به عنوان یک دستورالعمل بشناسند و آمادگی ها را روزبه روز افزایش بدهند؛ هم در زمینه ی تسلیحات، هم در زمینه ی سازماندهی ها، هم در زمینه ی آن چیزی که در نیروهای مسلّح بیشترین تأثیر را دارد یعنی آمادگی روحی و روحیّه.»
این حرفی که امروز بعضی می گویند : ما اگر ارتش نداشته باشیم، بیشتر پیشرفت می کنیم، حرف دشمن است .حال اگر زمانی ما دشمن نداشته باشیم، چیز دیگری است ولی امروز که دور تا دور کشور ما در جنگ وآتش است و سی هزار نفر از حرامیان از سراسر دنیا در سوریه جمع شده اند و شیعه را سر می برند. هدف اصلی آنها ایران است . ایران گلستانی میان آتش است و از هر جهت ما بایدآمادگی دفاعی خود را تقویت کنیم.
روز شعر و ادب فارسی :
شنبه 27 شهريور ماه ، روز شعر و ادب پارسى است باید آن را گرامی بداریم . زمانی در کشورهای هند و ترکیه کل مردم فارس صحبت می کردند ولی امروز حتی نام مغازه های آنها هم لاتین است . فارسی صحبت می کنند و می خوانندولی انگلیسی می نویسند. دانشمندان ما باید علوم را به زبان فارسی نشر دهند، همان کاری که انگلیسی ها کردند. آنها درهند اولین کاری که کردند، زبان فارسی را برانداختند و زبان انگلیسی را چایگزین کردند. ماهم باید علوم خودمان را به زبان فارسی در جهان گسترش بدهیم و اگر هم کسی می خواهد استفاده کند، زبان فارسی را یاد بگیرد .ماباید روی زبان خود غیرت داشته باشیم. زبان فارسی بسیار زیبا و دلکش است .همه سعی کینم تا فارسی را پاس بداریم.
لزوم توجه به مشکلات کشاورزان :
این روزها زمان برداشت محصول پسته نیز می باشد، در همین جا لازم می دانم تا از دولتمردان تقاضایی کنم : کشاورز ما یکسال تمام زحمت می کشد و ده ، پانزده سال طول می کشد تا یک درخت را بزرگ کرده و به ثمر برساند و هر کیلو پسته تقریباً ۲۳-۲۴ هزار تومان برای کشاورز خرج داشته است، واقعا انصاف نیست که او پسته خود را کیلویی ۲۵ زار تومان بفروشد ، واقعا این قیمت پایین است و کشاورز ما ضرر می کند. از دولتمردان می خواهم تا در این زمینه فکری کنند. نکته دیگر اینکه دست واسطه ها رابازار پسته کوتاه کنند، این دلال های افغانی در شهر ما چه می کنند؟ چرا باید یک شرکت تعاونی درشهر باشد که محصولی را که کشاورز با خون دل ، داده است، مفت از چنگ او دربیاورند؟!
بحران آب بسیار جدی است:
نکته دوم اینکه کسانی که کشاورز هستید ،منابع آبی ما نامحدود نیست که هرطور دوست خواستید استفاده کنید. اگر کل آب مصرفی چاهها را در شهرستان حساب کنیم، ما به اندازه آب یک دریا از زمین می کشیم، این آب بالاخره یک روز تمام می شود،آن را قدر بدانیم و از آبیاری قطره ای استفاده کنیم. به عقیده آبشناسان و کارشناسان آب، ما مجازیم تنها از ۳۰ درصد، آبهای زیر زمینی خود استفاده کنیم ،البته این درصد مربوط به جاههایی است که بارندگی دارند،آنها معتقدند اگر از ۶۰ درصد سفرهای آب زیر زمینی استفاده شود،آن منطقه دیگر قابل سکونت نیست . آب نعمت بزرگی است مانند قطره خون است که حیات ما به آن بستگی دارد. نباید آب را اینگونه هدر بدهیم .متاسفانه اکثر چاههای زیر زمینی چترود خشک شده اند، امسال اگر چاه آب خانوک را وارد مدار نمی کردند ما حتی آب شرب هم نداشتیم . واقعا ما مجازیم تا این حد از آب استفاده کنیم؟ ما ملت مسرفی هستیم، آب را باید قدر بدانیم و بهینه استفاده کنیم . من همیشه این انتقاد را به مدیران مسئولین داشتم که با حذف قنات ها ، بزرگترین ضربه را به اقتصاد زدند.مردم روستا با قنات زندگی میکردند،نه تنها خرجی نداشت بلکه با آن کسب درآمد هم می کردند. اما آنها با زدن چاه، قنات ها را نابود کردند ،چاه زدند ولی فرهنگ صحیح استفاده از چاه را آموزش ندادند و کشاورزان ما هم تک محصولی شدند . امام صادق (ع) سرمایه اش را در موارد مختلف کشاورزی ، دامداری و تجارت پخش کره بودند . اقتصادانی به حضرت گفت : این کار از نظر اقتصادی اشتباه است ولی امام(ع) فرمودند : نه کار درستی است، اگر در یکی از این کارها شکست خوردم ، از کار دیگر سود خواهم برد. حال امروز تمام سرمایه ما محصول پسته است ،آن هم با مشکلات زیادی روبرو شده است و نمی دانیم این آب زیر زمین تا کی هست .کشاورزان عزیز ازروی دلسوزی عرض می کنم. اگر همین گونه بی رویه آب را مصرف کنیم ، در آینده با بحران روبرو خواهیم شد .اگر تدبیری نیندیشیم، تمام سرمایه خود را از دست می دهیم .با روشهای نوین آبیاری مانند آبیاری قطره ای بیشتر در مصرف آب صرفه جویی داشته باشید.
زکات عامل نزول برکت الهی :
نکته دیگری که لازم می دانم تذکر بدهم ،در مورد زکات است. درست پسته زکات واجب ندارد ولی همه محصولات ، زکات مستحب دارند. خداوند می فرماید: « وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّکاةَ »(22) نماز بخوانید، زکات بدهید. زکات مستحبی را فراموش نکنید تا مال شما پر از خیر و برکت شود.
17- براي آشنائي با واقعه غدير، و اشارات راويان عامه اهل سنت و شيعه به اين واقعه از جمله مي توانيد رجوع کنید به: علامه اميني(ره)، الغدير/ نقوي، خطبه پيامبر اکرم در غدير خم/ شهيدي، زندگاني فاطمه زهرا(س).
18- سوره مبارکه معارج،آیه 1
19- آیت الله جوادی آملی، ظهور ولایت در صحنه غدیر، مرکز نشر اسراء، ص 177 ـ 171.
20- کشف اليقين علامه حلي ص 137 و بحارالانوار ج 28 ص 86.
21- ر.ک: ترجمة احتجاج طبرسی، حسن مصطفی، چاپ سوم (کتابخانه سیاه)، ج 1، ص 208.
